Гэта адна з самых вострых праблем чалавецтва. На кожнага
жыхара Зямлі прыходзіцца больш за 20 тон у год прамысловых і іншых адходаў. У
атмасферу штогод трапляе больш за 200 млн тон вокіслаў серы і азоту-складаных забруджвальнікаў,
асабліва шкодных для людзей. Ва ўзаемаадносінах паміж грамадствам і прыродай
адбыўся якасны скачок, калі гаспадарчыя нагрузкі пачалі перавышаць магчымасці
прыродных сістэм да самаачышчэння. У выніку пагоршыўся стан навакольнага
асяроддзя. Асноўнымі напрамкамі пагаршэння якасці навакольнага асяроддзя
з'яўляюцца:
1. Парніковы эфект.
Дзейнасць людзей парушае прыродную раўнавагу ў атмасферы. Лішкі вуглякіслага
газу ад спальвання вугалю, нафты, прыроднага газу сканцэнтраваны ў атмасферы і
ўтрымліваюць шмат цяпла. Спецыялісты сцвярджаюць, што пры такіх тэмпах
назапашвання да 2070 г. тэмпература ў сярэднім павысіцца на 3 ° С. Найбольшая
пацяпленне будзе на канцавоссях. Гэта прывядзе да раставаньня лёду ў Сусветным
акіяне, што павысіць узровень вады на 50 – 100 см. У выніку значныя плошчы на
Зямлі будуць затопленыя
2. Разбурэнне азонавага слоя. Азонавы пласт ўтварыўся над
паверхняй Зямлі вельмі даўно (570 – 400 млн гадоў таму) на вышыні ад 10 да 50
км. У пачатку 70-х гадоў XX стагоддзя з'явілася пагроза азонаваму пласту ад
гаспадарчай дзейнасці чалавека. А ўжо ў 80-я гады паўсталі «азонавыя дзюры» –
разбурэнне азонавага пласта (асабліва над Антарктыдай. Прычынай гэтага
з'яўляецца гаспадарчая дзейнасць чалавека і прыродныя цыклы.
3. Знішчэнне лясоў Сучаснае знішчэння лясоў ідзе хуткімі
тэмпамі. Пры такіх тэмпах праз 50 гадоў можа адбыцца іх поўнае знішчэнне. Лясы
– гэта «лёгкія планеты», яны забяспечваюць Зямлю кіслародам. Наша планета
губляе лясной покрыва практычна ва ўсіх рэгіёнах свету
4. Дэфіцыт прэсных вод. Штогод у вадаёмы трапляе велізарная
колькасць неачышчаных сцёкавых вод. Да найбольш забруджаных рэк і азёр свету
адносяць: Днепр, Дунай, Волгу, Рэйн, Сену, Місісіпі, Аральскае, Ладажскае,
Балхаш, Вялікія паўночнаамерыканскія возера.
5. Вялікую небяспеку нясуць чалавецтву прамысловыя аварыі. У
красавіку 1986 г. на Чарнобыльскай АЭС адбылася найбуйнейшая глабальная
экалагічная катастрофа тэхнагеннага паходжання.
6. І яшчэ на экалогію
ўплываюць глабальныя праблемы чалавецтва. Сучасная сусветная гаспадарку
характарызуецца цесным працэсам узаемадзеяння грамадства і прыроды. У выніку
такога ўзаемадзеяння руйнуюцца ўзаемасувязі кампанентаў прыродных комплексаў,
парушаецца натуральная раўнавага. У сучасных маштабах вытворчасці колькасць
выкідаў за адзінку часу перавышае магчымасці іх нейтралізацыі прыродай. Узніклі
праблемы, што датычацца ўзаемаадносін паміж грамадствам і прыродай, паміж
асобнымі краінамі, пытанні сумеснага вырашэння праблем. Такія праблемы маюць
глабальны характар.
Адно з двух: або людзі зробяць так, што ў паветры стане
меней дыму, або дым зробіць так, што на Зямлі стане меней людзей…
Калі ж і
зараз ты не загукаеш,
А будзеш жыць
пад страхам і прыпукай,
Чарнобыль не
такі яшчэ чакае
Тваю зямлю,
тваіх дзяцей і ўнукаў.
С. Законнікаў
